بازاریابی شبکه ای بحثی است که چند ساله حسابی همه جا راجع به آن صحبت می شود و بحث داغ محافل جوانانی است که می خواهند یک شبه پولدار شوند.
در این یادداشت سعی بر آن است تا نگاهی به جوانب مختلف بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ داشته باشیم.
با بازاریابی شبکه ای آشنا شویم
بازاریابی شبکه ای یکی از زیرمجموعه های رشته بازاریابی است که کانال فروش خود را بر شبکه های انسانی و اجتماعی استوار کرده است. در این شیوه، شما تعدادی از محصولات شرکت را خریداری کرده و در هر مکانی که می خواهید به فروش می رسانید و در ازای آن سود خود را دریافت می کنید. اما این پایان راه نیست. در واقع در این شیوه، مصرف کننده نیز می تواند کالاهای شرکت را بازاریابی کرده و در قبال آن سود دریافت کند. البته این شیوه ساختار خاص خود را نیز دارد. در این ساختار، بازاریاب باید افرادی را به عنوان زیرشاخه خود معرفی کند و هر چه زیر این زیرمجموعه بیشتر باشد و بیشتر فعالیت کند، سود بیشتری به شما می رسد.
این شیوه با ساختار هرمی ای که دارد شبکه ای از نیروهای انسانی را ایجاد کرده که به صورت تصاعدی بر آن افزوده می شود. تبلیغات نیز در این تکنیک به صورت چهره به چهره و کلامی صورت می گیرد.
حال باید ببینیم چگونه میتوانیم در بازاریابی شبکه ای موفق باشیم؟
برای اینکه شما در بازاریابی شبکه ای موفق باشید، باید اصولی را رعایت کنید.
کیفیت کالا: محصولاتی که برای عرضه انتخاب می کنید باید کیفیت بالایی داشته باشند تا مشتری آنها را به دیگر محصولات ترجیح دهد. اگر کیفیت کالای شما پایین باشد، دلیلی ندارد مشتری آن را از شما بخرد.
مهارت مذاکره و فروش: مهارت های فروش اکتسابی هستند. با کسب این مهارت ها می توانید راهکارهایی افزایش فروش خود پیدا کنید. باید توانایی صحبت با مشتری را داشته باشید. باید فوت و فن صحبت و رفتار با مشتری را بدانید.
مهارت تیم سازی و رهبری: همانطور که در بالا اشاره شد یکی از راه های کسب سود در بازاریابی شبکه ای، پورسانتی است که به ازای فعال بودن زیرمجموعه شما برایتان حاصل می شود. پس باید توانایی آن را داشته باشید که افراد زیادی را به مجموعه خود اضافه و در آنها انگیزه ایجاد کنید.
مهارت رهبرسازی: همان فرمولی که برای شما کسب سود می کند، برای زیرمجموعه شما نیز صادق است. پس باید توانایی این را داشته باشید که آنها را نیز به رهبرانی سخت کوش و با انگیزه تبدیل کنید.
آیا بازاریابی شبکه ای همان شرکت هرمی است؟
شرکت های هرمی آن دسته از شرکت هایی هستند که اعضا آنها متعهد هستند افرادی را به شرکت معرفی کنند و در ازای سرمایه گذاری آن فرد کمیسیون دریافت می کنند. در واقع در این شرکت ها محصول ملموسی خرید و فروش نمی شود و سرمایه گذاری فرد به عنوان کمیسیون بین افراد بالاتر در این هرم تقسیم می شود. در این ساختار هر چه به راس هرم نزدیک می شوید، سود بیشتری دریافت می کنید. اما اگر در سطوح پایین هرم باشید، هیچ گاه چنین سودی نخواهید داشت، البته اگر متضرر نشوید.
اما در بازاریابی شبکه اصل بر فروش محصول است و سپس می توان در ازای معرفی فرد جدید سود دریافت کرد.
رویای ثروتمند شدن با بازاریابی شبکه ای
بازاریابی شبکه ای هم مثل دیگر فعالیت ها نیازمند تلاش و کوشش مستمر است و هیچ ویژگی به خصوصی در آن وجود ندارد که این رشته را به شغلی خاص و درآمدزا تبدیل کند. در واقع مثل هر شغل دیگری شما نان تلاش خود را می خورید.
بر اساس آمارهای منتشر شده تنها ده درصد فروشندگان شرکت Amway از قدیمی ترین و بزرگترین شرکت های مبتنی بر بازاریابی شبکه ای در امریکا و جهان در انگلستان موفق شده اند درامدی کسب کنند. این آمارها اگرچه حکم به عدم موفقیت قطعی همه بازاریاب ها نمی دهند اما نشان می دهند که نمی توان برای همه بازاریاب های شرکت درآمدهای هنگفت ماهیانه را متصور بود. در شرکت های بازاریابی گرچه سران شبکه و اعضای با سابقه که تعداد زیادی زیر مجموعه دارند درآمدهای عالی دارند اما درآمدهای فوق العاده با کار راحت برای برای همه اعضا به ویژه اعضایی که دیر به شبکه پیوسته اند منطقی به نظر نمی رسد.
بازاریابی شبکه ای از نظر قانونی
فعالیت های هرمی در اکثر کشورهای جهان غیرقانونی تلقی می شود ولی به واسطه تفاوت شرکت های بازاریابی شبکه ای با هرمی این فعالیت در برخی کشورها قانونی است. اما با این حال بازاریابی شبکه ای همواره محل انتقاد مراجع قانونی و اقتصادی بوده است.